In the following seven stanza of Chapter XII of Bhagvad Gita, Lord Krsna
enumerates the characteristics features of a Man-of-Perfection, and thereby
prescribes the correct mode-of-conduct and the way-of- life for all seekers.
अद्वेष्टा
सर्वभूतानाम मैत्र: करुण एव च ।
निर्ममो
निरहंकार: समदु:खसुख: क्षमी ।। १२:१३
संतुष्ट:
सततं योगी यतात्मा दृढ़निशचय: ।
मय्यर्पितमनोबुद्धिर्यो
मद्भक्त: स मे प्रिय: ।। १२:१४
यस्मान्नोद्विजते
लोको लोकान्नोद्विजते च य: ।
हर्षामर्षभयोद्वेगैर्मुक्तो
य: स च मे प्रिय: ।। १२:१५
अनपेक्ष:
शुचिर्दक्ष उदासीनो गतव्यथ: ।
सर्वारम्भपरित्यागी
यो मद्भक्तः स मे प्रिय:।। १२:१६
यो
न हृष्यति न द्वेष्टि न शोचति न कादंक्षति ।
शुभाशुभपरित्यागी
भक्तिमान्य: स मे प्रिय: ।। १२:१७
सम:
शत्रौ च मित्रे च तथा माना पमानयो:।
शीतोष्णसुखदु:खेषु
सम: संगविवर्जित: ।। १२:१८
तुल्यनिन्दास्तुतिर्मोनी
संतुष्टो एन केनचित ।
अनिकेत:
स्थिरमतिर्भक्तिमान्मे प्रियो नर: ।। १२:१९
Sl.
No.:
|
संस्कृत
|
English
Translation
|
1.
|
अद्वेष्टा
|
Malice
towards None.
|
2.
|
सर्वभूतानाम मैत्र:
|
Friendliness with everyone
|
3.
|
करुण
|
Compassionate
|
4.
|
निर्ममो
निरहंकार:
|
Free
from attachment [‘mine’-ness] and egoism [‘I’]
|
5.
|
समदु:खसुख:
|
Even minded in suffering and joys
|
6.
|
क्षमी
|
Forgiving
|
7.
|
संतुष्ट:
|
Contented
|
8.
|
सततं
|
Disciplined.
|
9.
|
यतात्मा
|
Self controlled.
|
10.
|
दृढ़निशचय:
|
Firm conviction.
|
11.
|
मय्यर्पितमनोबुद्धिर्यो
|
Mind
and intellect dedicated to ME.
|
12.
|
यस्मान्नोद्विजते
लोको
|
The world does not flee from him
|
13.
|
लोकान्नोद्विजते
|
Nor does he flee from the world
|
14.
|
हर्षामर्षभयोद्वेगैर्मुक्तो
|
Free
of delight, rage, fear, and disgust.
|
15.
|
अनपेक्ष:
|
Disinterested.
|
16.
|
शुचि:
|
Pure.
|
17.
|
दक्ष
|
Skilled.
|
18.
|
उदासीनो
|
Indifferent,
unconcerned.
|
19.
|
गतव्यथ:
|
Untroubled.
|
20.
|
सर्वारम्भपरित्यागी
|
Relinquishing
all involvements
|
21.
|
यो
न हृष्यति न द्वेष्टि
|
He
does not rejoice or hate.
|
22.
|
यो
न शोचति न कादंक्षति
|
He
does not grieve or feel desire.
|
23.
|
शुभाशुभपरित्यागी
|
Relinquishing
fortune and misfortune.
|
24.
|
सम:
शत्रौ च मित्रे
|
Impartial to foe and friend.
|
25.
|
सम:
च मानापमानयो:
|
Impartial to honor and contempt.
|
26.
|
सम:
च शीतोष्ण
|
Impartial to cold and heat.
|
27.
|
सम:
च सुखदु:खेषु
|
Impartial to joy and suffering.
|
28.
|
संगविवर्जित:
|
Free
from attachment
|
29.
|
तुल्यनिन्दास्तुति:
|
Neutral to blame and praise.
|
30.
|
मोनी
|
Silent.
|
31.
|
संतुष्टो
एन केनचित
|
Content with his fate.
|
32.
|
अनिकेत:
|
Unsheltered.
|
33.
|
स्थिरमति:
|
Firm
in thoughts.
|
